Zorgondersteuning vzw blogt: de magische sorteerhoed van Harry Potter.

De magische sorteerhoed van Harry Potter!

Ik neem je mee naar een cruciale scène in een film van Harry Potter. Je bent in de Zweinstein Hogeschool voor Hekserij. Je ziet de nieuwe studenten die zich aanmelden. Eén voor één zetten ze de magische sorteerhoed op. Deze hoed analyseert de persoonlijkheid en de talenten van de studenten en wijst hen op basis hiervan toe aan één van de groepen in de beroemde tovenaarsschool.
Wordt het GriffoendorHuffelpufRavenklauw of Zwadderich?  Deze magische hoed is een knappe vondst van JK Rowling.

Maar het concept is op zich niet nieuw. Dagelijks worden we overspoeld met testen die een inkijk in onze persoonlijkheid en talenten beloven. In populaire tijdschriften worden persoonlijkheidstesten gretig ingevuld. Maar ook in de professionele wereld kan je er niet om heen. Het pallet aan testen is erg ruim en is frequent  gebaseerd op  MBTI- of DISC- profielen. Je wordt ingedeeld in categorieën op basis van kleuren of persoonlijkheidstypes. Voorstanders zijn er erg lovend over. Ze draven aan met onderzoeken die aantonen dat universiteiten op basis van deze testen roommates succesvoller toewijzen aan elkaar. Indien relatiebureaus de testen gebruiken om partners te koppelen, behalen ze hogere succesratio’s. Veel organisaties gebruiken dergelijke testen in selectieprocedures. De ambities van de testen zijn duidelijk. Ze voorspellen hoe de potentiële kandidaat zal omgaan met anderen en hoe hij of zij zal presteren onder druk. Valkuilen worden helder gemaakt en coaching tips worden meegegeven. Deze testen worden ook steeds meer gebruikt als leidraad om projectteams samen te stellen.
Met welk LEAN-team krijgen we ons medicatieproces op een hoger niveau?

Maar je kunt er niet om heen. Er zijn ook heel wat hevige tegenstanders van deze testen. Ze schreeuwen het gebrek aan validiteit en betrouwbaarheid van de daken.  Ze wijzen op het bestaan van online filmpjes om de persoonlijkheidstesten te omzeilen. Onderzoeken worden boven gehaald: de testen halen in het beste geval nauwelijks 30{9c9e222492ea9c50bf2ee885e90ce95793f9a583c9ebffef4dab334a96eb0c83} voorspellende waarde. Maar de voorstanders houden vol dat er geen enkele andere screeningsmethode is die een hogere betrouwbaarheid en validiteit heeft om gedrag van potentiële kandidaten te voorspellen. De debatten zijn eindeloos, soms weinig genuanceerd en bieden weinig houvast.

Onlangs verscheen er een mooi onderzoek dat je meeneemt naar China. In 1988 was het eindelijk zover.  Na 11 jaar van ratten, hanen, slangen en schapen is het bijzondere jaar van de draak in de Chinese zodiac aangebroken. Volgens de Chinese traditie is er geen beter jaar om als kind geboren te worden. Het onderzoek gaat na of kinderen geboren in het jaar van de draak ook effectief beter presteren na 30 jaar. In het jaar van de draak werden heel veel kinderen geboren. De gevolgen waren zichtbaar. Klassen waren overvol en leerkrachten hadden minder tijd per kind beschikbaar. Alle mogelijke data worden in het onderzoek geanalyseerd. En wat blijkt?  Op objectieve IQ-testen scoren de draakjes identiek, maar toch behalen ze betere schoolresultaten en hebben ze meer zelfvertrouwen. Significant meer kinderen geboren in het jaar van de draak behalen een universitair diploma in vergelijking met hun klasgenoten die in een ander jaar geboren werden. De onderzoekers analyseren vervolgens de opvallende resultaten. Er is één heel significante verklaring: de ouders. De ouders van de draakjes geloven heel sterk in de zodiac. Ze doen er alles aan om hun uitverkoren pupil te brengen waarvoor hij of zij voorbestemd is. Deze kinderen krijgen veel meer intellectuele prikkels en kansen. De ouders leggen de lat voor hen steeds hoger. De kinderen krijgen te horen dat ze speciaal zijn en dat resulteert in een boost aan zelfvertrouwen.  Dus niet het geboortejaar van de draak bepaalt de kansen maar het geloof dat eraan gehecht wordt. De zodiac creëert zijn eigen werkelijkheid.

Ervaring leert dat persoonlijkheidstesten ook soms hun eigen werkelijkheid creëren. Zowel de leidinggevende als de kandidaat laten zich er soms onbewust door beïnvloeden. Eén deelnemer uit een LEAN-team wordt vanuit zijn profiel naar voren geschoven als een projectleider en kan dus deze capaciteiten beter en verder ontwikkelen dan zijn collega met een ander profiel.
Maar gelukkig biedt de rode draad van het onderzoek soelaas. Er is één remedie. Je kunt over je schaduw springen.

Als je heel erg sterk gelooft in mensen of in jezelf genereert dit een groter effect dan de testen op zich.

Inspireer dus je medewerkers! Geef ze prikkels en laat ze nieuw gedrag uittesten! Leg de lat steeds een beetje hoger. Dus niet alleen het profiel van de deelnemers van een LEAN-team zal de resultaten voorspellen, maar ook de wijze waarop je ambitieuze doelen vastlegt en behaalt. Als je het medicatieproces van je organisatie wil verbeteren, trigger dan je mensen!

En Zorgondersteuning helpt je alvast de lat hoger te leggen. Een avond helemaal op maat van jou, welk profiel je ook moge hebben. Interesse? https://zorgondersteuning.be/activities/activiteit-apotheekprocessen-3/

Hans Crampe, bestuurder van Zorgondersteuning vzw.