17 apr Zorgondersteuning vzw blogt: “Is ervaring wel zo belangrijk?”

Is ervaring wel zo belangrijk?
door Hans Crampe

Ik daag je uit! Lees er de volgende weken de vacatures voor leidinggevenden op na. Luister in de wandelgangen hoe een gastdocent of een consultant wordt geëvalueerd. Steevast vormt ervaring een rode draad. Zo wordt er bij een vacature voor een nieuwe leidinggevende, vaak vijf jaar leidinggevende ervaring gevraagd. Bij projectmedewerkers is ervaring in het implementeren van LEAN, PRINCE 2 of JCI vaak een pluspunt of een troef. Als gastdocent is de eerste vraag die je vaak voorgeschoteld krijgt: “Maar heb je wel ervaring in onze sector?”

Maar is ervaring wel zo belangrijk? Of wordt dit wat overschat? Een moeilijke en soms gevoelige discussie. Recent onderzoek is echter duidelijk. Eén jaar ervaring verschaft je een zekere vaardigheid, een routine en bijgevolg geloofwaardigheid. Maar biedt ieder extra jaar ervaring wel een meerwaarde? Helaas is dit niet automatisch zo. Veel hangt af van hoe je dit extra jaar aanpakt. Doe je gewoon elke dag je ding dan zal de extra toegevoegde waarde eerder beperkt zijn. Als je je eerste ervaring negen keer overdoet heb je gewoon tien jaar. Het doet me denken aan het verhaal van Diego.

Diego, een piloot van een klein zweefvliegtuig, moet een delicate noodlanding maken midden in de woestijn. Door een defect zijn alle communicatiekanalen met de buitenwereld afgesloten. Hij besluit al stappend op zoek te gaan naar water. Na vijf uur ziet hij aan de horizon iets schitteren. Even hoopt hij op een oase met water. Hij vreest ene fata morgana. Hij strompelt dichterbij. Het is een andere piloot die ook een noodlanding moest maken. Ook hij is op zoek naar water. “Hoe lang ben jij al aan het zoeken?” vraagt Diego. “Bijna tien uur” zegt de man. “Dan zal ik jou volgen” zegt Diego, “want jij hebt meer ervaring”.

Ervaren sporters gaan regelmatig trainen. Na een aantal jaar hebben ze de techniek onder de knie en kennen ze hun lichaam perfect. Ze zijn ervaren. Dat maakt ze echter nog geen expert. Zo heb ik in mijn privéleven heel wat ervaring in een aantal activiteiten zonder er expert in te zijn. Vrouwlief knikt bevestigend naast mij. Ik zwijg uit ervaring.

Het kan evenwel ook anders. Experts pakken dit anders aan. Topsporters hebben een aangeboren talent en soms ook een lichamelijk voordeel. Professionele discuswerpers worden vaak geboren met lange armen, gewichtheffers net met kortere armen. Dit geeft hen een lichamelijk voordeel bij het uitoefenen van hun sport. Eén iets is nog opvallender bij topsporters. Ze stellen hun prestaties continu openlijk in vraag. Ze monitoren voortdurend hun zwakke punten en sturen ze bij. Steeds weer zijn ze op zoek naar professionele feedback waar ze vervolgens rekening mee houden. Roger Federer trainde vorig jaar drie uur per dag op een nieuwe beenbeweging die hem per wedstrijd gemiddeld één punt opleverde. Dit kan niettemin wel het beslissende punt zijn.

Als je telkens opnieuw jezelf in vraag stelt en bijstuurt, maakt het aantal jaren op je teller wel degelijk verschil. Het aantal jaar ervaring is dan wel differentiërend.  Maar dat is natuurlijk vermoeiend en uitdagend. Telkens weer jezelf bijsturen en je zwakke kanten wegwerken. Steeds verder aan de weg timmeren. Toch kan het ook voldoening geven. En ook jij kan dit doen! Wetenschappelijk onderzoek adviseert één heel eenvoudige techniek.

Laat experten je beoordelen aan de hand van de SSC-vragen. SSC staat voor “start”, “stop” en “continue”. Waar stop ik best mee? Waar start ik best mee? Waar ga ik best mee door? De volgende keer vraag je op voorhand aan een expert om je grondig te observeren. Dat kan zijn bij het houden van een teamvergadering, het geven van een presentatie of het houden van een coaching gesprek. Achteraf krijg je feedback op de drie vragen. Op basis van deze feedback kan je jezelf verder ontwikkelen en kan je je ontwikkelen tot een expert.

Ik vat meteen de koe bij de horens. Geef me door waarmee ik moeten stoppen in mijn blogs voor Zorgondersteuning, waarmee moet ik starten en wat moet ik vooral verder doen? Laat het me weten.

Hans Crampe