06 jan Integraal Capaciteitsmanagement – artikel 2
Wat weet je over Integraal Capaciteitsmanagement ?
In deze reeks artikelen stelt Gwen Roosemont een aantal vragen met als doel het denken binnen zorgorganisaties te prikkelen met betrekking tot Integraal Capaciteitsmanagement.
VRAAG :
Hoeveel (extra) beddencapaciteit is er nodig ?
Voldoende beddencapaciteit is belangrijk om een goede doorstroming in het ziekenhuis te realiseren. Een tekort aan bedden geeft continu een grote druk op het ziekenhuis. Een teveel aan bedden kan de kosten erg de hoogte in jagen.
De nodige beddencapaciteit is (vanzelfsprekend) verbonden aan de zorgvraag. Niet de gemiddelde zorgvraag, maar de werkelijke zorgvraag, uur per uur, dag per dag. Binnen ieder ziekenhuis ervaart men dagelijks dat deze zorgvraag erg variabel is. ‘Hollen en stilstaan’ is een term die wel eens gebruikt wordt door verpleegkundigen om die variabiliteit aan te geven.
Laten we nu eens naar een voorbeeld kijken om te zien hoeveel extra beddencapaciteit nodig is, gerelateerd aan de variabiliteit in aantal aanwezige patiënten.
In het volgende voorbeeld zijn er 3 ziekenhuizen: ziekenhuis LAAG (links in de afbeelding), ziekenhuis MEDIUM (in het midden van de afbeelding), en ziekenhuis HOOG (rechts in de afbeelding).
Alle 3 deze ziekenhuizen hebben eenzelfde gemiddeld aantal aanwezige patiënten (= gemiddeld aantal bezette bedden) van 100 bedden/patiënten.
Ziekenhuis LAAG heeft een lage variabiliteit (in het aantal aanwezige patiënten), aangegeven door een standaardafwijking (standaarddeviatie) van 10 bedden.
Ziekenhuis MEDIUM heeft een medium variabiliteit (in het aantal aanwezige patiënten), aangegeven door een standaardafwijking (standaarddeviatie) van 20 bedden.
Ziekenhuis HOOG heeft een hoge variabiliteit (in het aantal aanwezige patiënten), aangegeven door een standaardafwijking (standaarddeviatie) van 30 bedden.
Indien elk van die ziekenhuizen wilt berekenen hoeveel bedden ze nodig hebben, bijvoorbeeld op basis van een doelstelling om in 95% van de tijd voldoende bedden te hebben.
Dan betekent dit dat ieder ziekenhuis het volgende aantal bedden nodig heeft:
Ziekenhuis LAAG heeft 16 extra bedden nodig (boven het gemiddelde van 100 bedden), om voldoende beddencapaciteit te hebben in 95% van de tijd. Ziekenhuis MEDIUM heeft 30 extra bedden nodig, en ziekenhuis HOOG 46 extra bedden.
Dit is +16%, +30%, +46% extra beddencapaciteit boven het gemiddelde!
Zijn het ziekenhuis MEDIUM en het ziekenhuis HOOG onrealistische voorbeelden ? Waar denk je dat jouw ziekenhuis zit in het LAAG-MEDIUM-HOOG bereik ?
In de meeste ziekenhuizen zien we dat ze binnen het MEDIUM-HOOG bereik zitten, wat betekent dat ze tenminste +25% extra beddencapaciteit nodig hebben bovenop het gemiddelde.
Wat gebeurt er indien we het voorbeeld opnieuw berekenen, maar nu met het doel om in 99% van de tijd voldoende bedden te hebben ? Het aantal extra nodige bedden zal toenemen. Hoeveel ? Laten we eens kijken:
De nodige hoeveelheid extra beddencapaciteit stijgt naar +23%, +44%, +69%!
Hoeveel extra beddencapaciteit hebben jullie nodig ?
Dit kan je eenvoudig berekenen met je eigen data met betrekking tot het aantal aanwezige patiënten per dag.
Gebruik één van volgende 2 methodes, die eenvoudig in excel uitgevoerd kunnen worden:
- Methode 1 – de percentiel methode
=percentiel(E5:E164;0,99), waarbij E5:E164 het geselecteerde databereik is (je data met betrekking tot het aantal aanwezige patiënten per dag), en 0,99 is het 99e percentiel (voldoende bedden hebben in 99% van de dagen).
- Methode 2 – berekening gebaseerd op het gemiddelde en de standaarddeviatie
Bereken het gemiddelde en de standaarddeviatie van je data. Gebruik de formule =NORM.INV((1-$B$1);E2;E3), waarbij $B$1 je doel is à vul 0,01 in of 1% in de cel als je doel is om voldoende bedden te hebben in 99% van de tijd. E2 is het gemiddelde van je databereik, en E3 is de standaarddeviatie van je databereik.
Opgelet!
In één van de volgende artikelen zal ik ingaan op de vraag: Hoeveel extra beddencapaciteit is normaal ? De bovenstaande voorbeelden tonen de nodige extra beddencapaciteit zonder ingrepen om de nodige beddencapaciteit te optimaliseren. Gelukkig zijn er binnen het vakgebied Integraal Capaciteitsmanagement een aantal ingrepen gedefinieerd die helpen om de nodige beddencapaciteit te optimaliseren. Deze ingrepen komen aan bod in enkele van de volgende artikelen.
Om over na te denken…
In deze reeks artikelen willen we niet zomaar antwoorden geven. We willen het denken prikkelen door vragen te stellen die helpen om het antwoord zelf op te sporen…
Dus, laten we starten…
- Heb je al ooit de hoeveelheid extra beddencapaciteit berekend die je nodig hebt binnen jouw verpleegeenheid/jouw ziekenhuis ?
- Waar zit jouw ziekenhuis in het LAAG-MEDIUM-HOOG bereik ?
- Hebben jullie een doel vastgesteld van het aantal dagen waarop je voldoende beddencapaciteit wilt hebben ?
- Ervaren jullie een continue druk om iedere patiënt een bed op de juiste verpleegeenheid te bieden ? Kan dit te maken hebben met de wijze waarop het aantal bedden vastgesteld is (tussen de Specialismen of verpleegeenheden) ?
‘Wat weet je over Integraal Capaciteitsmanagement?’ wilt het denken prikkelen via het stellen van een aantal vragen (zowel gemakkelijke, als meer complexe vragen komen aan bod in deze reeks).
De vragen zijn gebaseerd op real-life voorbeelden die ik in ziekenhuizen tegenkom.
Integraal Capaciteitsmanagement/Patient Flow Management ontwikkelt zich steeds meer als een apart en dynamisch vakgebied. Indien u hierover meer kennis wilt opdoen dan nodig ik u uit om de opleiding Capaciteitsexpert in Zorg en Welzijn te volgen. Meer info hierover kan u vinden via https://zorgondersteuning.be/integraal-capaciteitsmanagement/ .
Voor vragen, discussies, of opmerkingen mag u mij ook steeds persoonlijk contacteren via gwen@roosemont.com